Phát triển thuốc từ hợp chất tự nhiên có nguồn gốc thực vật

Trước đây, ở các nước Đông Á đã biết đến việc dùng các dịch chiết từ thực vật để chữa bệnh và phòng bệnh nhằm nâng cao sức khỏe, tăng cường thể lực. Qua đó cho thấy, các sản phẩm tự nhiên đã là một phần quan trọng trong chữa bệnh truyền thống ở khắp mọi nơi và cũng là một phần không thể thiếu của lịch sử và văn hóa. Theo thời gian, khoa học ngày càng phát triển, cùng với sự xuất hiện của các phương pháp hiện đại đã góp phần không nhỏ trong việc nghiên cứu và phát triển nhiều loại thuốc mới từ tự nhiên với những ưu điểm như tác dụng đặc hiệu hơn, hiệu quả hơn và ít tác dụng phụ hơn. Hợp chất tự nhiên là nguồn cung cấp các chất dẫn tự nhiên có tác dụng dược lý đáng quan tâm trong nghiên cứu và phát triển thuốc, và là nguồn cơ sở dữ liệu để tiến hành các nghiên cứu sàng lọc và tối ưu hóa. Đây chính là tiền đề để phát triển các thuốc mới từ tự nhiên. Dưới đây là ví dụ cụ thể để chứng minh vai trò của hợp chất tự nhiên trong quá trình nghiên cứu và phát triển thuốc.

Aspirin là thuốc đầu tiên phổ biến và đã có hơn 700 thực nghiệm lâm sàng nghiên cứu về vai trò và ứng dụng của aspirin. Aspirin là thuốc giảm đau đầu tiên được dùng và hiện nay ngoài công dụng giảm đau, còn có tác dụng chống kết tập tiểu cầu ở liều thấp, ứng dụng nhiều trong các bệnh lý tim mạch. Trước đây, ông cha ta đã có một khám phá bất ngờ khi dùng nước sắc của lá cây liễu phơi khô đắp vào bụng và lưng để đẩy lùi những cơn đau thấp khớp và đau khi sinh. Cây liễu như một loại thuốc chống viêm, giảm đau đối với những cơn đau không đặc hiệu. Từ những bằng chứng thực tế, vào năm 1828, Joseph Buchner đã thành công trong việc chiết xuất và xác định hoạt tính sinh học từ cây liễu.

Mãi cho đến năm 1899, acetylsalicylic acid (là chất bán tổng hợp từ tiền chất salicin – chiết xuất từ cây liễu) với phương pháp mới được Công ty Dược phẩm Bayer đặt tên là aspirin. Vào năm 1950, aspirin là loại thuốc giảm đau được bán phổ biến nhất.

Qua đó cho thấy trong quá trình nghiên cứu và phát triển thuốc, hợp chất tự nhiên đóng một vai trò quan trọng, đáng được quan tâm và nghiên cứu. Tuy nhiên vẫn còn nhiều thách thức mới liên quan đến việc kiểm soát chất lượng và tiêu chuẩn hóa cùng với hiệu quả chi phí đầu tư.

NGUỒN THAM KHẢO