Men gạo đỏ là một loại gạo lên men được sản xuất bằng cách sử dụng các loài nấm mốc (Mon Damascus ruber hoặc Monascus purpureus). Nó đã được sử dụng trong y học cổ truyền Trung Quốc trong nhiều thế kỷ vì công dụng tăng cường sức khỏe mạnh mẽ. Gần đây, sản phẩm men gạo đỏ của hãng dược Kobayashi (Nhật Bản) đã phải thu hồi sản phẩm do nghi ngờ gây tổn thương thận và tử vong cho người sử dụng.
1. Các tác dụng của gạo men đỏ đối với sức khỏe
Giảm cholesterol máu
Một trong những công dụng chính của gạo men đỏ là giảm cholesterol. Hoạt chất trong gạo men đỏ (Monacolin K) giúp giảm lượng cholesterol “xấu” (LDL-C) trong cơ thể bằng cách giảm sản xuất ở gan.
Cải thiện sức khỏe tim mạch
Một đánh giá của 21 nghiên cứu cho thấy, gạo men đỏ khi kết hợp với thuốc statin có hiệu quả trong việc giảm mức cholesterol toàn phần và LDL-C cũng như chất béo trung tính và huyết áp [2]. Monacolin K cũng có thể giúp cải thiện chức năng nội mô hoặc tính linh hoạt và khả năng thích ứng của mạch máu, đây là chìa khóa để duy trì sức khỏe mạch máu và tim của bạn.
Điều trị hội chứng chuyển hóa
Hội chứng chuyển hóa là một nhóm các tình trạng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như bệnh tim, tiểu đường, mỡ máu và đột quỵ.
Giảm viêm
Một nghiên cứu ở 50 người mắc hội chứng chuyển hóa cho thấy rằng dùng thực phẩm bổ sung có chứa men gạo đỏ và chiết xuất ô liu trong 8 tuần giúp giảm mức độ stress oxy hóa – nguyên nhân chính gây viêm mãn tính – tới 20%.
Ngăn ngừa ung thư
Mặc dù chỉ được nghiên cứu trên động vật và ống nghiệm, nhưng một số bằng chứng cho thấy rằng gạo men đỏ có thể giúp làm giảm sự phát triển và lây lan của tế bào ung thư.
2. Cách sử dụng men gạo đỏ
Gạo men đỏ thường được bào chế kết hợp với các thành phần như Coenzyme Q10, nattokinase hoặc axit béo omega-3 ở dạng viên nang hoặc viên nén. Các liều lượng từ 200–4.800 mg đã được nghiên cứu trong các thử nghiệm lâm sàng, tổng hàm lượng Monacolin có trong gạo men đỏ thường chứa khoảng 10 mg.
Hầu hết các nhãn hiệu thực phẩm bổ sung lớn trên thị trường thường khuyên dùng từ 1.200–2.400 mg mỗi ngày, chia liều dùng từ 2-3 lần/ngày. Tuy nhiên, liều lượng cần thiết để đạt được các lợi ích cho sức khỏe chưa được xác định một cách khoa học và việc thận trọng là cách tốt nhất để giảm thiểu nguy cơ gặp tác dụng phụ.
3. Tương tác của gạo men đỏ khi sử dụng
Gạo men đỏ có thể tương tác với rượu, cyclosporine (Neoral, Sandimmune), thuốc ức chế Cytochrom P450 3A4 (erythromycin, clarithromycin, spiramycin…), Gemfibrozil (Lopid), thuốc kháng sinh, một số thuốc chống trầm cảm (như nefazodone…), thuốc chống nấm và thuốc kháng vi-rút.
4. Chuyện gì đang xảy ra?
- Tháng 3/2024, Công ty Kobayashi (Nhật Bản) xác nhận 5 ca tử vong liên quan tới sản phẩm bổ sung men gạo đỏ “beni-koji choleste help”của công ty.
- Kobayashi tiến hành thu hồi sản phẩm men gạo đỏ và báo cáo về các rối loạn thận và tổn thương sức khỏe khác ghi nhận ở những người đã sử dụng.
- Kobayashi cho biết đã phát hiện axit puberulic, một hợp chất tự nhiên có nguồn gốc từ nấm mốc xanh, trong thành phần sản xuất beni-koji. Theo Bộ Y tế Nhật Bản, đây là chất kháng khuẩn và chống sốt rét mạnh, có thể gây độc tố cho người sử dụng. Ngoài ra, hai hợp chất lạ khác cũng đang được điều tra nghi ngờ liên quan tới nấm mốc xanh. Trước đó, citrinin được phát hiện và cho rằng là nguyên nhân gây độc thận của các trường hợp sử dụng gạo men đỏ.
- Tháng 6/2024, Kobayashi điều tra thêm 76 ca tử vong nghi ngờ sau khi dùng men gạo đỏ.
Hiện nay, Cục An toàn Thực phẩm (Bộ Y tế Việt Nam) cho biết chưa cấp phép lưu hành cho các sản phẩm trên tại Việt Nam, khuyến cáo người dân không mua qua mạng xã hội theo đường xách tay.
Nguồn:
- Men gạo đỏ là gì? Tác dụng, cách dùng, lưu ý khi sử dụng (nhathuocankhang.com)
- https://www.healthline.com/nutrition/red-yeast-rice#what-it-is
- Kobayashi thu hồi sản phẩm nguy cơ tổn thương thận, Bộ Y tế khuyến cáo – Tuổi Trẻ Online (tuoitre.vn)